Zaterdag 4 april 2020

Door het Corona virus kunnen we helaas de eerst komende tijd niet klussen aan de ladder. Deze maatregel is door de Overheid afgekondigd, bijbehorend een Gemeentelijke verordening er mogen niet meer dan 3 personen op 1,5 meter uit elkaar samen komen tot eind april 2020 Dus helaas geen maandelijks verhaal over voortgang van de restauratie ladder.

Dan citeer ik maar een stukje geschiedenis uit het boek BRAND van HLM van Heinsbergen (3 jaar na de Spaanse griep)
De Graanpakhuizen van de firma Krul & Co in de Oostzijde te Zaandam 23 jan. 1920

Een der grootste gevaren die te allen tijde de menselijke samenleving bedreigen is ontegenzeglijk het brandgevaar. Het is dan ook geen wonder, dat in de geordende maatschappij de bestrijding daarvan steeds een onderwerp van aanhoudende zorg is geweest. Dat wij daar steeds, al die jaren van ons bestaan, behoorlijk aan mee hebben gedaan, hebt u uit deze verhalen wel kunnen opmaken. Zo hadden we dan ook voor kort besloten de vierwielige motorspuit (onze allereerste motor) te verkopen en daarvoor in plaats een automobielspuit aan te schaffen. Deze laatste was nog niet gearriveerd, maar de motorspuit hadden verkocht naar Castricum, doch deze was nog niet afgeleverd, en op de avond van deze bovengenoemde brand nog in ons bezit. In 1910 hadden we deze eerste motorspuit ontvangen en in 1920, dus na 10 jaar dienst, werd ze weer afgedankt. Wat hadden we fijn met dat ding gewerkt en wat was het toch een reusachtige verbetering geweest, toen dat instrument onze gelederen kwam versterken. Op 17 januari 1910 hadden we haar voor het éerst gebruikt bij de brand van de molen “de koker” in de Oostzijde bij het grote Glop, en nu op 23 januari 1920, het was wederom in de Oostzijde maar nu bij ’t kleine Glop nu zou het haar laatste brand zijn. Dat begon met het flinke graanpakhuis “Java” waarin tevens een sorteerderij was gevestigd, maar welk bedrijf nu was omgezet in een puddingfabriek van de firma Brandes & Co, welke ook prijkte met de naam van “Java”. De heer G. Krul was eigenaar van deze panden, maar had zich terug getrokken, om zich te associëren met den heer Pieter Bon, oliefactor te Zaandam. Uit het officiële verslag over deze brand licht ik het volgende verhaal: Dat het op Java warm kon zijn, wisten we allemaal wel, maar dat het zo geweldig kon roken kwamen we pas te weten op die avond van de 23ste Januari 1920 een Vrijdagavond te kwart voor 11 uur, toen de melding binnen kwam: Brand in de Oostzijde; pakhuis “Java”, van Krul & Co. We moesten dus naar dat stadsdeel dat ons immer door werk verschaft. Denk niet dat er een jaar voorbijgaat zonder brand in de Oostzijde. We zijn daar dus als kind aan huis. Dat kleine Glop wordt aan de zuidkant begrensd door deze graanpakhuizen en aan de noordkant door het oude stijfselhuis “Ceres” van de Firma Pieter Cornelis Korf, die in een daarnaast gelegen pand een oliehandel uitoefende. Met grote letters stond er vroeger op dat oude stijfselhuis te lezen: “Ceres” en als dan des zomers die openklapbare grote luiken open stonden en je zag die grote mooie spierwitte vierkante blokken stijfsel staan glinsteren in de zon dan was dat een oer Zaans gezicht. Over dat stijfselhuis deed het verhaal de ronde, en ik meen te weten dat het waar is, dat een Amerikaans koopman vanaf de Alkmaar- Packet op een schone zomerdag die blokken stijfsel had opgemerkt. Waarschijnlijk lokten die den koopman zeer aan, want hij noteerde het geen erop het naambord van de fabriek stond, menende, dat dat de Firma naam was. Zo gewerd de Firma Korf eind zomer een brief uit Rosario, die geadresseerd was: Mr. Ce - Starchmaker – Zaandam, en die door de Zaanse postmannen prompt bij de Korf werd bezorgd, die na offerte gemaakt te hebben, meerdere orders uit Rosario heeft mogen ontvangen. Maar ik zou iets vertellen van Java en niet van Rosario. Het pakhuis was aaneen gebouwd met een andere graanschuur, genaamd De Gebroeders. Beide percelen waren van hout en ze behoorden beide aan de zelfde Firma. Overigens stonden ze rondom vrij aan het water, zoals dat een goed Zaans pakhuis betaamt. En ze hadden beide nog een echte Zaanse eigenschap en wel deze, dat ze beiden een naambord droegen hetgeen voor werkvolk en schippers zo gemakkelijk is, terwijl het de attractie van de Zaanstreek zo verhoogt. De heren Krul & Co hadden er granen en meel verwerkt en er flinke zaken in gedreven, maar sedert 1917 waren de gebouwen verhuurd aan de Firma Brandes & Co uit Haarlem, die er een pudding fabriek in had gevestigd.

Vervolg verhaal de volgende kluszaterdag op 2 mei 2020.